ایل راکی

قبل از پرداختن به تبار و نژاد بختیاری و طایفه راکی لازم است خلا صه ای از تبار ایرانیان و آریائی ها ارائه گردد :

تبار و نژاد ایرانیان :

هند و اروپائی ها که بودند ؟ 

از قدیمی ترین اسناد مکتوب که سخن از هند و اروپائی رانده کتاب تاریخ هرودوت ( پدر تاریخ ) است .

خلاصه مطالب تاریخی در مورد هند و اروپائی به این صورت است : مردمانی که بعدا به نام هند و اروپائی معروف شدند از گذشته ای نا معلوم در گستره ای به وسعت از جنوب سیبری تا شمال قفقاز زندگی میکردند و به دامدار مشغول بودند حدود ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد به علتهای نامشخص و شاید به علت سرمای شدید غافلگیر کننده و کم شدن علوفه و غذا با تقسیم شدن به دو گروه از یکدیگر جدا شده و به دنبال مراتع بهتر برای دامهای خود در ۲ مسیر مختلف به را افتادند .

الف : شاخه اول ( اروپائی ) که به سمت غرب حرکت کردند و به اروپا وارد شدند که مردم کشورهائی از جمله آلمان - اتریش - اسکاندیناو ی مثل سوئد - نروژ - دانمارک و ایسلند و نرمن های فرانسه و قسمتی از مردم انگلیس و ایتالیا و .... از این نژادند . 

ب : شاخه دوم ( هند ) که به هند و ایرانی معروف شدند ابتدا در کنار رود جیحون و در آسیای میانه امروزی سالها با یکدیگر زندگی کردند و دارای زبان و آئین مشترک بودند ولی در حدود ۳۵۰۰ سال قبل یعنی حدود ۱۵۰۰ قبل از میلاد از یکدیگر جدا شده و به دو گروه ذیل تقسیم شدند:

 ۱ - گروه اول (ایرانی) که خود را آریائی یعنی نجیب مینامیدند وارد فلات ایران شدند که به اقوام ذیل منشعب میشدند : 

الف : مادها در شمال غربی یعنی محدوده آذر بایجان - کردستان و همدان امروزی ساکن شدند و توسط دیااکو اولین حکومت آریائی را در ایران تاسیس کردند .

ب : پارس ها در جنوب ایران یعنی محدوده فارس و خوزستان امروزی ساکن و همسایه ایلامی ها شدند . پس از گذشت سالیانی بومیان ایران از جمله ایلامیان در قوم آریائی مستهیل شدند و نهایتا در سال ۵۵۰ ق م پارسها به رهبری کورش کبیر توانستند بزر گترین امپراتوری جهان باستان (هخامنشیان) را پایه گذاری کردند.

ج : پارت ها در شمال شرقی یعنی محدوده خراسان امروزی ساکن شدند و با بیرون راندن جانشینان اسکندر حکومت مقتدر اشکانی را پایه گذاری کردند . ( البته برخی از مستشرقین غربی متاخر پارت ها را از سکاها میدانند که سکاها نیز از نژاد هند و اروپائی هستند ضمنا این مستشرقین ورود پارت ها را به ایران با ماد و پارس در یک زمان نمی دانند.)

۲ - گروه دوم (هندی) نیز از دره خیبر در افغانستان امروزی گذشته و وارد سرزمین پهناور هندوستان امروزی شدند وپس از مدتی بر بومیان هند (دراویدی ها) فائق آمده خود را نجیب و آنها را نجس انگاشتند و جامعه ای با کاست شدید طبقاتی را بنا نهادند و امپراتوری هائی از جمله (موریا) چندرا گوپتا و آشوکا .... را تشکیل دادند و تا سالها نیز زبان و باور های این دو گروه یعنی ایرانی و هندی نز دیک به یکدیگر بود .

تبار بختیاری ها و طوایف آن از جمله راکی :

به استناد اسناد و کتب تاریخی گذشته در مورد تبار بختیاری نظریه های متعددی وجود دارد که سه نظر معتبر تر را ذکر مینمائیم :

۱ - گروه اول مورخینی که بختیاریها را بصورت خالص از مردمان آریائی نژاد میدانند که با هیچ نژاد دیگری اختلاط نداشته اند برخی از این مورخین آنان را از شاخه پارس و برخی قوم کرد و لر را در مجموع و بختیاری را از آن جمله از قوم ماد میدانند. از جمله این مورخین لوریمر شرق شناس در کتاب لهجه شناسی بختیاری آورده است که " از لحاظ فکری وجسمس و از نقطه نظر عادات همه گونه دلیل در دست است که معتقد شویم بختیاری ها از لحاظ نژاد ایرانی و کاملا اصیل هستند و با پناهگاه کوهستانی که داشته اند نژاد آنها از حمله عرب مصون مانده و بخوبی معلوم میشود که بختیاری های امروز فرزندان همان نیاکانی هستند که آن سرزمین را از قرنها پیش در اختیار خود داشته اند " .  

۲ - گروه دوم مورخینی که بختیاری ها را از نسل عزاادوله بختیار دیلمی پسر احمد معزالدوله فاتح عراق و بغداد در زمان خلافت عباسی و از خاندان آل بویه میدانند که کتاب تاریخ بختیاری سردار اسعد به این نظریه اشاره دارد . البته آل بویه نیز از نژاد آریائی بوده اند .

۳ - گروه سوم از جمله مستشرق معروف پروفسور گریشمن فرانسوی بختیاری ها را آریائی - ایلامی معرفی میکند و آنها را حاصل اختلاط این دو گروه میداند و در کتاب خود میگوید: " من جای جای این سرزمین (بختیاری) پا نگذاشته ام مگر اینکه عیلامی را یافته ام" .

طایفه بزرگ و پر افتخار راکی نیز همانند اکثر طوایف بختیاری از نژاد اصیل آریائی میباشد . طایفه راکی یکی از طوایف بزرگ شاخه هفت لنگ ایل بختیاری و از شاخه بابادی باب می‌باشد.

پراکندگی جغرافیائی طایفه راکی:

ییلاق این طایفه، در منطقه زیبای تنگ گزي و در کنار زاینده رود که به زبان محلی آب گزی نامیده میشود قراردارد ودهات عمده راکی درييلاق { احمد آباد - گرم دره ( دره گرم عليا و سفلي ) - قلعه مشهدي آقاعلي شجاعي ( کوگانک ) - و كيكاووس و آبخره } ميباشد كه در تابستان ها تعدادي ازخانواده ها دراملاك اجدادي خودمشغول كشاورزي ودامپروري هستندو عمده جمعيت ييلاقي اين طايفه در شهر هاي مختلف استان اصفهان و برخی نیز در شهرکرد ساكن ميباشند قشلاق آن‌ها، در دنباله خاک طایفه نصیر، بین راه مسجدسلیمان به هفتگل، تا قلمرو طایفه مکوندی... میباشد و دهات عمده راکی در قشلاق { یکمهه (علیا وسفلی) - چم فراق و بهرام آباد } در شهرستان مسجدسلیمان میباشدکه تعداد كمي از خانواده‌ها در املاک اجدادی خود مشغول کشاورزی و دامپروری هستند و اکثرا نیز زندگی شهری را انتخاب کرده‌اند، که در شهرستان مسجدسلیمان و اهواز و شهرهای دیگر خوزستان زندگی می‌کنند.البته امروزه خانواده هائی نیز در استانهای دیگر بخصوص تهران بزرگ والبرز و همچنین خارج از کشور سکنی گزیده اند.لازم به ذکر است که طایفه راکی و شهنی از اولین طوایف بختیاری بوده اند که از زندگی عشایری به یکجانشینی و سپس زندگی شهری روی آوردند که این امر بیشتر به علت استخدام در شرکت نفت در مسجد سلیمان ( به تدریج از حدودا ۱۰۰سال قبل) و یکی از پایه گذاران اولین بازار شهر مسجد سلیمان (بازار نمره یک) بازاریانی از تیره ارزانی وند راکی بودند .

تیره های طایفه راکی :

 کتب قدیمی تاریخ بختیاری اکثرا از ( ۵ ) تیره پر جمعیت تر راکی ( اولاد طهماسب خان -ارزانی وند -قاسموند - کلاوند و مدملیل ) نام برده اند و از معرفی تیره های کم جمعیت تر طایفه راکی خوداری کرده اند یا اینکه آنرا جزوی از تیره های دیکر محسوب کرده اند و در اکثر نوشته های جدید به آن استناد شده است . برای مثال تقسیم بندیهای ذکر شده در سایت های مختلف بختیاری به استناد همین کتب و با توجه به تر کیب جمعیتی آن زمان و بر اساس ساختار گذشته این طایفه است . امروزه طایفه راکی با توجه به گذشت زمان و افزایش جمعیت و استقلال تیره های کم جمعیت از تیره های پر جمعیت طبق آخرین ساختار واقعی و ملموس که مورد قبول همه بزرگان راکی است به هشت ( ۸ ) تیره تقسیم می‌شود به شرح ذیل :

 ۱- اولاد طهماسب خان     

 ۲- ارزانی وند

 ۳- قاسموند

  ۴- کلاوند     

  ۵- فردی وند

  ۶- اولاد کرم

  ۷- جاوند

  ۸- ذولفقاروند

{شایان ذكر است كه درگذشته نه چندان دور طايفه مدمليل يكي از تيره هاي پرجمعیت و مهم طایفه راكي بوده و در کتب تاریخی ازجمله تاریخ بختیاری سرداراسعد جزو تیره های راکی ذکر شده است كه نهایتا در زمان حيات مرحوم آسبزي مدمليل (كلانتر طايفه مدمليل) و حاج آجواد راكي (كلانتر طايفه راكي) با صلاحديد ايلخاني بختياري بصورت طايفه مستقلي درساختار ايل بختياري شناخته شد و از آن پس کلیه امورت و روابط آن با ایلخانی از جمله اخذ و پرداخت مالیات بصورت مستقل وزیر نظر کلانتران مدملیل انجام گرفته است امروزه طایفه مدملیل خود طایفه ای بزرگ و دارای تیره های متعدد است و بختیاریها آنرا طایفه ای جدا و مستقل از طایفه راکی میشناسند با این وجود هنوز نسبت های فامیلی فراوانی بایکدیگر دارند}.

همچنین تیره موزائی نیز در گذشته نه چندان دور از تیره های راکی محسوب میشد که امروزه اکثرا درخوزستان زندگی میکنند و نسبت به گذشته کمترین ارتباط را با طایفه راکی دارند . و تقریبا مستقل از راکی محسوب میشوند .

طبق ساختار کنفدراسیون ایل بختیاری که از قویترین و منظم ترین ساختار عشایری و قبیله ای جهان بشمار می آید هر کدام از طوایف بختیاری به اجزای کوچکتری (تیره - تش - کربو و خانواده ) تقسیم میشوند. 

مثال اول درمورد برادر بزرگوار آ هوشنگ قبادی :

ایل ======  بختیاری     

شاخه ====  هفت لنگ  

باب ====== بابادی باب 

طایفه ===== راکی       

تیره ====== اولاد طهماسب خان 

تش ====== اولاد آپرویز 

کربو ====== اولاد آ عباسقلی

خانواده ==== اولاد حاج آ قباد

مثال دوم در مورد نگارنده : 

ایل =====  بختیاری

شاخه ===  هفت لنگ

باب ====   بابادی باب

طایفه ===  راکی

تیره ====  ارزانی وند

تش ====  اولاد آشتی

کربو ====  اولاد فریدون

خانواده === اولاد مشهدی علی خون

تقریبا کلیت تقسیم بندیهای طوایف بختیاری ثابت است همانند نمودار فوق ولی در جزئیات این تقسیم بندی ها در طوایف مختلف بر اساس بافت چمعیتی و اصول پذیرفته شده همان طایفه متغییر است و با تغییرات جمعیتی هر چند دهه قابل تغییر است برای مثال طایغه راکی قبل از استقلال از طوایف راکی باب تیره محسوب میشده ولی پس از گذر زمان و با افزایش جمعیت جایگاهش در ساختار ایلی بختیاری به طایفه و تش های آن به تیره ارتقاء یافته است و....